Sürdürülebilir Kalkınma ve Kent Araştırmaları Derneği (SÜRKAD), “Avrupa Birliği’nde Sokak Hayvanları Mevzuatı ve Uygulamaları Araştırma Raporu”nu yayımladı. Uzm. Turan Altun tarafından hazırlanan bu kapsamlı çalışma, Avrupa Birliği (AB) üye devletlerinde sokak hayvanlarının yönetimine ilişkin mevzuat, uygulama ve politika örneklerini çok boyutlu bir biçimde ele alıyor. Rapor, AB düzeyindeki hukuki çerçeve ile üye devletlerin sahadaki farklı yaklaşımlarını karşılaştırarak, sokak hayvanı yönetiminde öne çıkan modelleri ayrıntılı biçimde inceliyor.
Çalışma, AB’nin birincil hukuku olan ABİA m.13’te yer alan “hayvanların hissedebilir varlıklar olduğu” ilkesinden hareketle, Hayvan Sağlığı Hukuku (2016/429), Evcil Hayvanların Ticari Olmayan Hareketleri (576/2013), kedi-köpek kürkü yasağı (1523/2007) ve Avrupa Konseyi Ev Hayvanları Sözleşmesi (ETS 125) gibi düzenlemeleri temel dayanak olarak ele alıyor. 2023 yılında Avrupa Komisyonu tarafından sunulan “Köpek ve Kedilerin Refahı ve İzlenebilirliği” taslağı ve 2024–2025 döneminde Konsey ile Parlamento süreçleri ise raporda dönüştürücü bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Üye devletlerdeki uygulamalara bakıldığında; İtalya’nın öldürmeme ve kısırlaştırma odaklı yaklaşımı, İspanya’nın kedi kolonilerinin yönetimine yönelik düzenlemesi, Yunanistan’ın ulusal kayıt sistemi ve Argos Programı, Portekiz’in itlaf yasağı ve resmi barınak ağı, Romanya’nın tartışmalı ötanazi rejimi ve Fransa’nın I-CAD veri tabanı gibi modeller karşılaştırmalı olarak inceleniyor. Rapor, bu farklılıkların sadece hayvan refahı açısından değil, aynı zamanda halk sağlığı, yerel yönetim kapasitesi ve çevresel sürdürülebilirlik boyutlarıyla da ilişkilendirildiğini ortaya koyuyor.
Sonuç bölümünde, insancıl ve çok bileşenli nüfus yönetimi (Dog Population Management – DPM) yaklaşımı öne çıkarılıyor. Yakala-kısırlaştır-aşıla-yerine bırak (YKAY/CNVR), sorumlu sahiplik, mikroçipleme, barınak yönetimi, dijital izlenebilirlik ve ulusal kayıt sistemlerinin entegrasyonu gibi unsurlar, sürdürülebilir çözüm için önerilen temel bileşenler arasında yer alıyor. Bu bağlamda SÜRKAD, politika boşluklarını ortaya koyarken aynı zamanda Türkiye’de ve dünyada sokak hayvanı yönetimine dair yeni tartışmalara katkı sunmayı hedefliyor.